Indien u na een scheiding met uw minderjarige kinderen op vakantie gaat, geeft dit wel een extra punt op uw vakantiechecklijst. Om vakantiestress bij de douane in binnen- en buitenland te voorkomen, is het handig bepaalde documenten bij de hand te hebben op het moment dat u de landsgrenzen gaat overschrijden.

Eigen legitimatiebewijs

Als eerste zijn minderjarige kinderen namelijk verplicht een eigen reisdocument te hebben als zij naar het buitenland reizen. Voor het aanvragen van een paspoort of identiteitskaart is de toestemming van beide gezaghebbende ouders nodig. Verleent de andere ouder deze toestemming niet, dan kan vervangende toestemming worden verzocht bij de rechtbank.

Toestemming gezaghebbende ouder(s)

Daarnaast valt een vakantie binnen de uitoefening van het gezag en/of omgang. Daarom is, naast een geldig reisdocument, ook de toestemming van de thuisblijvende ouder(s) nodig. Dit geldt dus zowel voor de (gescheiden) ouder die alleen met een minderjarig kind reist als derden of een minderjarig kind dat alleen reist. Er is in die gevallen altijd toestemming nodig van beide of de thuisblijvende gezaghebbende ouder(s).

Mocht de thuisblijvende ouder geen toestemming verlenen voor de reis naar het buitenland, dan kan de meereizende ouder via tussenkomst van een advocaat op grond van artikel 253a Boek 1 Burgerlijk Wetboek vervangende toestemming vragen aan de rechtbank.

Persoonscontrole

Zeker sinds de grenscontroles een aantal jaren geleden zijn aangescherpt om mogelijke kinderontvoeringen te voorkomen, is deze toestemming een belangrijk aandachtspunt. Bij een grenscontrole controleert de Koninklijke Nederlandse Marechausse (KNM) of er (mogelijk) sprake is van het onwettig onttrekken aan het gezag. Als gescheiden of alleen reizende ouder is het dus van belang om voorbereidingen te treffen. Met name ouders die alleen met een minderjarig kind reizen of minderjarige kinderen die alleen reizen worden extra gecontroleerd. Ook het hebben van een andere achternaam dan de kinderen die met u meereizen kan aanleiding voor een extra controle zijn. In deze gevallen is het bij zich hebben van een ondertekende toestemmingsverklaring geen  wettelijke verplichting (het hebben van de toestemming wel), maar wel handig. De KNM dient namelijk te controleren of de begeleidende volwassene van het kind ook zijn/haar ouder of voogd is en of het kind bij hem of haar zijn hoofdverblijf heeft. Zeker indien dit niet het geval is en de relevante documenten ontbreken, is de kans op vertraging groot.

Om vertraging of verhindering van grensoverschrijding te voorkomen, is het aan te raden de navolgende stukken mee te nemen:

• het toestemmingsformulier (te vinden via: <https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reizen-met-kinderen/documenten/formulieren/2014/02/06/formulier-toestemming-reizen-met-minderjarige-naar-het-buitenland>);
• kopie van het paspoort of de identiteitskaart van de toestemminggevende persoon of personen;
• recent internationaal uittreksel Basisregistratie personen (BRP) van de minderjarige (op te vragen bij de gemeente);
• recent uittreksel gezagsregister (op te vragen bij de rechtbank);
• ouderschapsplan;
• gerechtelijke uitspraak/uitspraken met betrekking tot gezag en omgang;
• bij verblijf op meerdere adressen, alle adresgegevens;
• eventueel een kopie van het retourticket van het kind.

Daarnaast is het van belang ook naar de wetten en regels van het vakantieland te kijken. Mogelijk gelden in het land van bestemming aanvullende eisen. Overigens voert de KNM geen persoonscontroles uit als binnen het Schengengebied wordt gereisd. De volgende landen hebben zich aangesloten bij het Schengenverdrag: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, IJsland, Zweden, Zwitserland. Dat bij het afreizen naar landen binnen het Schengengebied geen persoonscontrole wordt uitgevoerd, laat de verplichte toestemming van de gezaghebbende ouder(s) onverlet. Deze toestemming is altijd nodig, indien minderjarige kinderen niet met beide gezaghebbende ouders naar het buitenland reizen.

Heeft u vragen over dit artikel of wilt u meer weten over het verzoeken van vervangende toestemming bij de rechtbank voor een reis naar het buitenland of aanvragen van een legitimatiebewijs? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met mw. mr. D.J.M. (Daniëlle) Kuppens via dkuppens@abenslag.nl of 0495-536 138.