Uit elkaar en alleen op reis met de kinderen

De vakantie ligt grotendeels weer achter ons. In het merendeel van het land zijn de scholen weer begonnen. U als gescheiden ouder heeft hopelijk genoten van de vakantie samen met uw kinderen, zonder dat er sprake was van moeilijkheden met uw ex-partner voorafgaand aan de vakantie. Helaas werden wij als team familie- en erfrecht de afgelopen vakantieperiode geconfronteerd met situaties waarin de vakantiewens van de ene ouder om samen met de kinderen op vakantie te gaan problemen opleverde met de andere ouder. Toestemming voor de vakantie samen met de kinderen werd een enkele keer geweigerd. In dit artikel leggen wij u graag uit waarmee u rekening dient te houden indien u alleen op reis wil gaan met de kinderen.

Als u als gescheiden ouder samen met de kinderen op reis wil moet u daarvoor meestal toestemming vragen aan de andere ouder. Dat heeft alles te maken met wie het gezag over het kind heeft. Meestal zijn dit beide ouders, ook na een scheiding. In die gevallen is er sprake van gezamenlijk gezag. Gaat u, bij gezamenlijk gezag, samen met de kinderen op vakantie  zonder toestemming van de andere ouder, dan kunnen er problemen ontstaan. U onttrekt het minderjarige kind op dat moment  aan het ouderlijk gezag. Dat betekent dat u – vaak onterecht – kunt worden verdacht van internationale kinderontvoering.

Wie heeft ouderlijk gezag?

Ouderlijk gezag geeft de ouders ten opzichte van het kind rechten en plichten. Het gezag betekent onder meer dat u als ouder de wettelijke vertegenwoordiger van uw kind bent. Op basis daarvan mag u voor uw kind(eren) bepaalde beslissingen nemen.  Denk hierbij aan beslissingen met betrekking tot de schoolkeuze, medische behandelingen etc. Bij de geboorte van een kind binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap hebben ouders  automatisch gezamenlijk gezag. Dit betekent dat ze allebei evenveel recht hebben om namens het kind beslissingen te nemen. Het betekent ook dat zij als gezaghebbende ouders ook gezamenlijk belangrijke beslissingen over de kinderen moeten nemen.

In het geval dat u en uw partner niet gehuwd en ook niet geregistreerd partner zijn dan krijgt alleen de moeder het gezag over het kind. De vader kan in dat geval  het kind voorafgaand aan de geboorte of daarna erkennen bij de gemeente. Na de geboorte  en na erkenning kan de vader vervolgens – met toestemming van de moeder- het gezag aanvragen bij de rechtbank. Eerst dan wordt ook de vader gezaghebbende ouder.

Er zijn verschillende situaties denkbaar waarin een ouder alleen met haar/ zijn minderjarige kind(eren) reist. In bepaalde situaties is  hiervoor toestemming van de andere ouder nodig:

• een ouder met gezamenlijk gezag met het kind reist zonder de andere ouder. De reizende ouder heeft dan toestemming nodig van de andere ouder.
• een ouder zonder ouderlijk gezag reist alleen met het kind. De reizende ouder heeft dan toestemming nodig van de ouder (of verzorger) met gezag.

Om aan te tonen dat de andere ouder instemt met de reis dient de reizende ouder een zogeheten  toestemmingsformulier te kunnen overleggen. Dit betreft een speciaal toestemmingsformulier. De rijksoverheid heeft hiertoe een speciaal formulier ontwikkeld. Dit kan worden gedownload op rijksoverheid.nl . Het door de rijksoverheid ontwikkelde formulier is niet verplicht- u kunt ook in onderling overleg zelf een toestemmingsverklaring opstellen – maar het formulier van de rijksoverheid bevat wel alle informatie die voor een snelle grenscontrole nodig is. Beide ouders dienen dit formulier per kind in te vullen en voor akkoord te ondertekenen.

Geen toestemming, wat nu?

Soms komt het voor dat de niet reizende gezaghebbende ouder weigert de reizende ouder zijn of haar toestemming te geven voor het meenemen van de kinderen. In het voorkomende geval is het mogelijk om via de rechter alsnog toestemming voor een vakantie naar het buitenland met de kinderen te krijgen. Hiervoor dient u een procedure tot ‘vervangende toestemming’ te voeren.

Onder omstandigheden geen toestemming nodig

Als u de enige ouder bent met gezag over de kinderen (eenhoofdig gezag) heeft u geen toestemming van de andere ouder nodig om naar het buitenland te reizen met de kinderen. In dat geval doet u er wel verstandig aan om aanvullende bescheiden bij u te hebben waaruit blijkt dat er geen andere ouder is van wie toestemming gevraagd had moeten worden. U dient hierbij te denken aan  navolgende bescheiden:

• een recent uittreksel uit het gezagsregister;
•  recente uittreksels van de gemeentelijke basisregistratie (BRP)  zowel  van het betrokken kind als van de met eenhoofdig gezag belaste ouder .

Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen? Neem dan vrijblijvend contact op met een van de advocaten van het team familie en erfrecht via 0495-536138.