De observator wordt al dan niet op verzoek van een schuldenaar of herstructureringsdeskundige door de rechtbank aangesteld en heeft een beperktere rol dan een herstructureringsdeskundige. Hij heeft tot taak om toezicht te houden op de totstandkoming van een akkoord. Hij heeft daarbij oog voor de belangen van de gezamenlijke schuldeisers.
Indien het voor de observator duidelijk is dat het de schuldenaar niet gaat lukken om een akkoord tot stand te brengen of dat de belangen van de gezamenlijke schuldeisers door het toedoen van de schuldenaar worden geschaad, moet de observator de rechtbank daarvan op de hoogte stellen. De rechtbank bepaalt dan wat hierop de vervolgstappen moeten zijn.
Een observator kan niet gelijktijdig met een herstructureringsdeskundige aangesteld zijn.