Op 1 mei 2022 is de nieuwe Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Deze Woo vervangt de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De Woo is bedoeld om de overheid transparanter te maken en zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter te dienen. De Woo verwoordt de basisgedachte dat openbaarheid onlosmakelijk deel uitmaakt van overheidshandelen.

Deze openbaarheid komt naar voren in een van de verschillen tussen de Wob en de Woo: de regeling van de actieve openbaarmaking van overheidsinformatie. Deze regeling is opgenomen in hoofdstuk 3 van de Woo. Hoofdstuk 3 Woo beoogt de actieve openbaarheid van de overheid te versterken. Artikel 3.1 schrijft voor dat bestuursorganen bij de uitvoering van hun taak uit eigen beweging de bij hen berustende informatie neergelegd in documenten voor eenieder openbaar maakt, als dit zonder onevenredige inspanning of kosten redelijkerwijs mogelijk is en tenzij een uitzonderingsgrond aan openbaarmaking in de weg staat of met openbaarmaking geen redelijk belang wordt gediend.

Bijzondere informatieverstrekking

Daarnaast creëert de Woo de mogelijkheid om informatie die niet voor eenieder openbaar kan worden gemaakt, aan één of enkele personen te verstreken. Deze ‘bijzondere informatieverstrekking’ kan aan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij informatie die betrekking heeft op diegene die daar om verzoekt (artikel 5.5 Woo), als er klemmende redenen zijn om de informatie niet te onthouden (artikel 5.6 Woo) of als het gaat om toegang tot informatie ten behoeve van onderzoek (artikel 5.7 Woo).

De bijzondere informatieverstrekking aan diegene die daar om verzoekt waarborgt het recht dat eenieder heeft om informatie die op hem betrekking heeft te kennen. Deze informatie wordt verstrekt, tenzij een van de uitzonderingsgronden daaraan in de weg staan.

Ook wordt het openbaarmakingsregime voor civielrechtelijke processtukken verruimd. Stukken die zijn opgesteld als processtuk, zoals een dagvaarding, blijven buiten het bereik van de Woo vallen. Echter, andere stukken in het procesdossier (zoals producties waarop de overheid zich beroept), vallen onder de Woo voor zover zij niet zijn vervaardigd met het oog op de procedure. Onder de Wob valt het gehele civiele dossier buiten haar bereik. Ditzelfde geldt voor bestuursrechtelijke processtukken.

Mobiele telefoons

De Raad van State heeft immers op 20 maart 2019 al geoordeeld dat binnen de Wob alle vastgelegde overheidsinformatie van zakelijke aard valt. Dit betekent dat alle sociale media berichten, sms- of WhatsApp-berichten onder de Wob vallen wanneer zij betrekken hebben op een bestuurlijke aangelegenheid. Of de informatie op een werk- of privételefoon staat maakt dan niet uit.

Onder de Woo gelden dezelfde regels voor sociale media berichten en sms- en WhatsApp-berichten als vastgesteld in de Wob. Echter, nu met de invoering van de Woo sprake is van een ‘actieve openbaarmakingsplicht’, zullen ook deze sociale media, sms- en Whatsapp-berichten vallen onder deze openbaarmakingsplicht.

Conclusie

De Woo kent aldus een ruimere openbaarmakingsverplichting voor de overheid. Heeft u vragen over de Wet open overheid? De advocaten van Aben & Slag Advocaten staan u graag te woord.