Op 2 november 2021 en 13 december 2021 heeft de rechtbank Overijssel twee zeer bijzondere uitspraken gedaan. Zij heeft namelijk de burgemeester van een gemeente waar een failliet bedrijf was gelegen, aangesteld tot medecurator van dat bedrijf (naast de al aanwezige curator) en deze later weer ontslagen.

In deze zaak ging het om een bedrijf dat 24-uursbegeleiding en woonruimte bood aan een groep patiënten met een zeer complex psychiatrisch ziektebeeld. Omdat er sprake was van een faillissement, dreigde op korte termijn de zorg en begeleiding voor die mensen weg te vallen. Ook dreigden zij hun woonruimte te verliezen, ondanks hun zeer kwetsbare positie.

Hierop greep de rechter-commissaris (de rechter die toezicht houdt op de curator) in het faillissement in. De curator liep namelijk vast in een wirwar van wet- en regelgeving en hij werd door instanties van het bekende kastje naar de muur gestuurd. Daardoor was het ondanks de inspanningen van de curator niet gelukt om deze dreigende situatie af te wenden. De patiënten waren echter ook inwoners van de gemeente Hardenberg. De rechter-commissaris vond dus dat de burgemeester een zorgplicht heeft voor hen, omdat het ‘zijn’ inwoners zijn. Hij heeft dus de rechtbank gevraagd om de burgemeester aan te stellen tot medecurator. 

De rechtbank is in dat bijzondere verzoek meegegaan. Normaal gesproken worden namelijk alleen speciaal daartoe opgeleide advocaten (en soms andere specialisten) aangesteld als faillissementscurator. Niet personen met een openbaar ambt, zoals bijvoorbeeld een burgemeester. De rechtbank vond dat in deze situatie echter wel nodig, omdat de patiënten tussen wal en schip dreigden te vallen. De curator heeft immers geen bijzondere zorgplicht naar hen toe, maar hij heeft wel geprobeerd een oplossing voor hen te vinden. Dat lukte echter niet. Ook de rechtbank is daarom van mening dat de burgemeester hier een bijzondere zorgplicht heeft, omdat het ‘zijn’ inwoners zijn. Daarnaast vond de rechtbank dat de burgemeester ook beter in staat is om op zeer korte termijn een oplossing voor de betroffen patiënten te vinden. 

De rechtbank geeft ook nog een faillissementsrechtelijke grondslag aan de aanstelling, omdat zij overweegt dat  het in het belang van de boedel is – ter voorkoming van mogelijke schade-aanspraken en nodeloze boedelschulden – om een medecurator te stellen die geacht moet worden in staat te zijn op korte termijn deze problematiek naar behoren aan te pakken.

Deze bijzondere aanpak heeft ook effect gehad. Op 2 november 2021 is de burgemeester als medecurator aangesteld, op 9 december  2021 heeft de rechter-commissaris met de curator en de burgemeester gesproken en al op 13 december 2021 heeft de rechtbank de burgemeester alweer als medecurator kunnen ontslaan, omdat al gebleken was dat gemeenteambtenaren hard aan het werk waren gegaan om een adequate oplossing te verzorgen en dat de gemeente zonodig een vangnet zou bieden voor de getroffen patiënten. 

Soms is het nodig te zoeken naar creatieve manieren om een juridische puzzel op te lossen, zo laten deze uitspraken maar weer eens zien.