In Personen & familierecht

Alimentatie in coronatijd: reden voor wijziging?

Door Ton Weierink, geplaatst op 19 juni 2020 in Personen & familierecht

Inmiddels leven we al een tijdje met de beperkende maatregelen vanwege het coronavirus. Alhoewel we al een aantal stappen hebben gezet richting (het nieuwe) normaal, zijn de maatregelen nog zeker voelbaar. Zeker is dat de coronacrisis en de beperkende maatregelen een (zware) stempel drukken op de economie. De financiële gevolgen zijn dan ook ingrijpend. Of u nu een ondernemer met personeel bent, een zzp’er of een werknemer in loondienst; voor velen zal de coronacrisis een daling van het inkomen betekenen. Als alimentatie betalen niet meer mogelijk is, levert de coronacrisis dan per definitie een wijziging van omstandigheden op of is daar meer voor nodig? Lees hieronder meer over uw mogelijkheden bij betalingsproblemen van de alimentatie.

Wijziging van omstandigheden

Een door de rechtbank vastgestelde of met uw ex-partner afgesproken alimentatie mag  niet eenzijdig gewijzigd worden. Ook een eenzijdig besluit om (tijdelijk) niet meer te betalen is niet toegestaan. Als er sprake is van een wijziging van omstandigheden dan kan de alimentatie gewijzigd worden. De coronacrisis op zich is dus niet voldoende voor een wijziging van de alimentatie; het moet gaan om gaan om een wijziging in uw omstandigheden. Als door de coronacrisis uw inkomen substantieel is gewijzigd, kan dit wel een wijziging van omstandigheden zijn. Daarbij is van belang te weten dat alle omstandigheden in uw situatie worden meegenomen, dus bijvoorbeeld ook de aanspraak die u als ondernemer kan maken op de NOW-regeling of (winst)reserves die de onderneming heeft. Bovendien zal een rechtbank een alimentatie vaststellen voor de lange termijn en daarbij verder (willen) kijken dan de komende paar maanden. Belangrijk daarbij zijn de toekomstverwachtingen van de onderneming en de te verwachten omzet voor de rest van 2020 en daarna. Voor een ondernemer zal dat op dit moment (vaak) erg lastig zijn. Zowel de beperkende overheidsmaatregelen als de steunmaatregelen leveren nog veel onzekerheid en onduidelijkheid op. En hoe uw omzet (en winst) er na het (volledig) hervatten van de werkzaamheden als ondernemer uit ziet is ook nog heel onzeker. Al met al een lastige situatie om prognoses en toekomstverwachtingen voor te schetsen, maar dat zal wel moeten. Dat het aan de ondernemer is om een inkomensdaling aannemelijk te maken met recente gegevens, komt ook terug in de uitspraak van het Hof Den Haag van 27 mei 2020 (ECLI:NL:GHDHA:2020:974). De ondernemer had wel voldoende duidelijk aangetoond dat zijn holding hem geen dividend meer kon uitkeren. Echter, hij had onvoldoende inzicht verstrekt dat er voor de holding een financiële noodzaak bestond zijn salaris te verlagen. Het lag volgens het Hof op weg van de ondernemer om bijvoorbeeld de operationele kasstroom te overleggen waar deze financiële noodzaak uit zou blijken. Het Hof hield daarom rekening met zijn ‘oude’ inkomen. Gelukkig voor de ondernemer had het weglaten van de dividenduitkeringen al voldoende effect voor zijn verzoek de partneralimentatie voorlopig op nihil te stellen in afwachting van zijn wijzigingsverzoek in de hoofdzaak.

De coronacrisis kan dus wel een grond zijn om de alimentatieverplichting (tijdelijk) te schorsen of te wijzigen, maar het is aan de alimentatieplichtige om dit met voldoende en recente gegevens aan te tonen. Een verwijzing naar de coronacrisis en de gevolgen van de overheidsmaatregelen in algemene zijn zeker niet voldoende.

Dit geldt ook voor werknemers. Als u als werknemer uw baan kwijt bent geraakt zal worden afgewogen of dit inkomensverlies herstelbaar is. Met andere woorden kunt u uw voormalig inkomen (bij een andere werkgever) weer verdienen en/of kan van u verwacht worden dat u het inkomensverlies herstelt? Daarbij kan uw vermogen ook een rol spelen. Is het inkomensverlies (op termijn) herstelbaar, dan zal de alimentatie niet worden gewijzigd. Steeds zullen daarbij alle omstandigheden in uw situatie worden meegenomen; niet enkel de gevolgen van de coronacrisis.

Kunt u door de gevolgen van de coronacrisis de alimentatie niet meer betalen? De snelste manier om tot een wijziging te komen is om hierover afspraken te maken met uw ex-partner.”

Overleg of procedure

Is er inderdaad sprake van een (niet-herstelbare) inkomensdaling dan is de kortste weg naar een wijziging van de alimentatie om in overleg te gaan met uw ex-partner. Een procedure bij de rechtbank zal lang gaan duren. Zittingen vinden nog maar beperkt plaats en alleen in urgente zaken. In beginsel zijn wijzigingsprocedures geen urgente zaken. Overleg of mediation kan dus een oplossing bieden om toch op korte termijn tot een gewijzigde alimentatie te komen.

Maatwerk: tijdelijke oplossing

Worden u en uw ex-partner het niet met elkaar eens, dan is er nog de optie om de alimentatie voorlopig te wijzigen en met elkaar af te spreken om over bijvoorbeeld één jaar een herberekening uit te voeren met terugwerkende kracht van één jaar. Dan vindt, indien nodig, een correctie plaats voor het geval te veel of te weinig alimentatie is betaald. Het voordeel is dat deze herberekening plaats vindt op basis van daadwerkelijk genoten inkomen over de afgesproken periode en ook dat er (hopelijk) meer zekerheid bestaat over uw toekomstig inkomen.

Heeft u vragen over het wijzigen van alimentatie of heeft u hulp nodig hebt bij het maken van afspraken of procederen over het (voorlopig) wijzigen van alimentatie, neem dan gerust vrijblijvend contact op met mw. mr. Elly Stals (estals@abenslag.nl of 0495-536138) of mw. mr. Daniëlle Kuppens (dkuppens@abenslag.nl of 0495-536138).